Ուսումնական նախագիծ
Ուսումնական նախագիծը սովորողներ-խաղակիցների միասնական ուսումնաճանաչողական, ստեղծական կամ խաղային գործունեությունն է, որն ունի ընդհանուր նպատակ և համաձայնեցված միջոցներ, որոնք ուղղված են նախագծի սովորողների համար նշանակալից ինչ-որ խնդրի լուծման ընդհանուր արդյունքի հասնելուն»: Մ. Յու. Բուխարկինա: Այն գործունեություն է, որը հնարավորություն է տալիս ինքնադրսևորվել թե անհատապես, թե խմբում, փորձել իր ուժերը, ներդնել գիտելիքները, օգուտ բերել, հրապարակել արդյունքը:Այն ուղղված է իրենց՝ սովորողների կողմից ձևակերպված հետաքրքիր խնդրի լուծմանը:
Իսկ ուսուցչի համար`գործունեության պլանավորում,ինքնքվերլուծություն,ինքնաներկայացում, տեղեկատվության փնտրտուք, գիտելիքների գործնական կիրառում, ինքնակրթություն, հետազոտական և ստեղծական գործունեություն:
Նախագիծը անպայման պետք է ունենա խնդիր,որը լուծվում է նախագծի վրա աշխատաելու ընթացքում:
Նպատակ:
Աշխատանքի նախանական պլանավորում: Նախագծի աշխատանքի պլանի իրականացումը կապված է գրականության և այլ տեղեկատվական աղբյուրների, տեղեկատվության ընտրության, տարբեր փորձարարությունների, փորձերի անցկացման, հետազոտությունների, հարցումների, վերլուծությունների, ստացված տվյալների ամփոփման, ինչպես նաև հետևությունների ձևակերպման և այդ հիմքի վրա նախագծի խնդրի լուծման սեփական տեսանկյուն ձևավորելու հետ:
Նախագիծը անպայման պիտի ունենա գրավոր մաս` ընթացքի հաշվետվությունը, որում նկարագրվում են աշխատանքի բոլոր փուլերը, առաջացած խնդիրներն ու դրանց հաղթահարման միջոցները, վերլուծվում են տեղեկատվությունը, կատարված դիտարկումներն ու փորձարարությունները, ամփոփվում են արդյունքները, արվում
հետևություններ, պարզաբանվում նախագծի հեռանկարները:
Նախագծի պարտադիր պայման է նրա հրապարակային պաշտպանությունը` աշխատանքի արդյունքների ցուցադրությունը (презентация), որի ընթացքում հեղինակը ոչ միայն պատմում է աշխատանքի ընթացքի մասին և ներկայացնում արդյունքները, այլև ցուցադրում է նախագծի խնդրի լուծման սեփական փորձն ու գիտելիքները, ձեռք բերած իրավասությունը:Ուսումնական նախագծերը որոշվում են կրթահամալիրի ուսումնական տոնացույցով, սովորողների նախասիրությունների զարգացման ակումբների, կրթական ծրագրերի ուսումնական պլաններով որոշված դասընթացների ծրագրերով, հեղինակային կրթական ծրագրերի պետական աջակցության պայմանագրի հավելվածով, անհատական նախաձեռնությամբ։ Ուսումնական տոնացույցով մշակվող-իրականացվող ուսումնական նախագծերը ներառվում են ուսումնական ստուգատեսների, փառատոների ծրագրերում։
Թումանյանական օրեր.
Արդեն մի քանի տարի է, ինչ կրթահամալիրում տոնացույցով նախատեսվում և նշվում են թումանյանական օրերը: Թումանյանի ստեղծագործությունների թեմաները, ժանրերը բազմազան են, բառ ու բանով հարուստ, բազմաբովանդակ՝ պատումներ՝ լեզվական յուրահատուկ կառույցներով, խաղ-ռիթմով փոքրիկ խաղիկներ, ոտանավորներ, լեգենդներ, հեքիաթներ: Դա ոչ միայն ուսումնական աշխատանքը հետաքրքիր դարձնելու հնարավորություն է տալիս, այլև ուսուցման կազմակերպման տարբեր ձևեր (խաղ, թատրոն, մնջախաղ, ասմունք-պատում, մեդիագրքերի ստեղծում) կիրառելու:
Լեզվագործունեություն
Անկախ այն հանգամանքից, թե ուսուցիչը Թումանյանի որ հեքիաթն է ընտրել ուսումնական գործունեությունը կազմակերպելու համար, աշխատելու սկզբունքները հիմնականում նույնն են: Տարբեր են միայն տվյալ դասարանում լուծվող խնդիրները: Նախ՝ ուզում եմ նշել, որ դասավանդողը և սովորողը պետք է Թումանյանի շատ հեքիաթներ բերանացի իմանան: Բնակականաբար, նրանք հեքիաթն ուղղակի անգիր չեն սովորում: Սովորողները դասարանում պետք է այնքան աշխատեն տեքստով, կարդան, լսեն, քննարկեն, վերլուծեն, բնութագրեն հերոսներին և նրանց արարքները, իրենց պատկերանցնեն հերոսների փոխարեն, հեքիաթը, պատմվածքը ներկայացնեն մնջախաղով, տիկնիկային կամ թատերական ներկայացմամբ, մինչև այն յուրացնեն . խաղալով, զրուցելով աննկատ սովորեն հեքիաթը: Երբ սովորողը արդեն յուրացրել է հեքիաթը, հասկացել է հեքիաթի իմաստը, ճանաչել հերոսներին, կարելի է արդեն, ռոդարիական հնարքներ օգտագործելով, փոխել հեքիաթի ընթացքը կամ ավարտը, նոր հերոսներ ներմուծել կամ հեքիաթների շիլափլավ անել: Արդյունքում ունենում ենք նույն հեքիաթը` տարբեր
ավարտներով, այլ հերոսների մասնակցությամբ, նոր լուծումներով: Այս նոր հեքիաթներն էլ կարող են հավաքվել մեկ էլեկտրոնային ընթերցարանում և դառնալ ուսումնական նյութ: Ամփոփելով կատարած աշխատանքները՝ սովորողները սցենարներ են գրում և բեմադրում:
Հեքիաթները կարելի է բեմադրել բնագրով կամ փոփոխված տարբերակներով:
Տեխնոլոգիա
Մեդիամիջոցների կիրառումը հնարավորություն է տալիս բանաստեղծություններն ու հեքիաթները դարձնել աուդիոգրքեր և տեսաֆիլմեր, որոնք էլ կարող են դառնալ ուսումնական նյութեր մյուս սովորողների համար:
Հեքիաթների հիման վրա ֆիլմեր պատրաստելու մի քանի տարբերակ կա: Սովորողները Paint ծրագրովպետք է նկարեն հեքիաթի հերոսներին, դերերով կարդան , ձայնագրեն և ֆիլմ պատրաստեն:
Պլաստիլինից, խմորից կամ կավից ծեփեն հեքիաթի հերոսներին, ֆոտոնկարներ անեն, ձայնագրեն հեքիաթը և ֆիլմ պատրաստեն: Կարող են նաև ծեփած հերոսներով տիկնիկային ներկայացում խաղալ տեսաֆիլմ և պարաստել:
Ես և շրջակա աշխարհը
Սովորողների հետ զրուցում են Թումանյանի մասին, ով է, որտեղ է ծնվել, երբ: Այցելում են Թումանյանի թանգարան. մինչ այդ պատրաստվում են այդ ուսումնական ճամփորդությանը:
Մաթեմատիկայի դասին կարող են հաշվել հեքիաթի հերոսներին, մեկ կամ երկու հերոս ավելացնել կամ պակասեցնել: Խնդիրներ կազմել, որոնց հերոսները Թումանյանի հերոսներն են, բովանդակությունը բխում է հեքիաթներից: Սկզբում ո՞վ կար հեքիաթում: Ո՞վ ավելացավ: Քանի՞սը եղան:Դիմացի սա՞րն էր բարձր, թե՞ կտուրը, ինչո՞ւ են այդպես կարծում:
Քանի՞ ժամ ճանապարհ գնացին…
Բերված յուրաքանչյուր հարցով խնդիր են կազմում, խնդիրները դիտարկվում են տարբեր տեսանկյուններից: Այս դեպքում պայմանը փոխելու, նոր պայման հորինելու հնարավորությունը մեծ է: Խնդիր-պատմություններ են ստանում:
Մաթեմատիկայի դասին կարող են նաև ճշտել Թումանյանի ծննդյան թիվը և հաշվել, թե այս տարի քանի տարեկան կդառնար նա, քանի տարեկանում է գրել այս ստեղծագործությունը: :
Սովորողները կարող են աշխատել նաև խմբերով և վերջնական արդյունքը միասին ներկայացնել: Այսպիսի հանձնարարությունները նպաստում են սովորողների համագործակցային կարողությունների զարգացմանը:Քանի՞սը եղան:
Դիմացի սա՞րն էր բարձր, թե՞ կտուրը, ինչո՞ւ են այդպես կարծում:
Քանի՞ ժամ ճանապարհ գնացին…
Բերված յուրաքանչյուր հարցով խնդիր են կազմում, խնդիրները դիտարկվում են տարբեր տեսանկյուններից: Այս դեպքում պայմանը փոխելու, նոր պայման հորինելու հնարավորությունը մեծ է: Խնդիր-պատմություններ են ստանում:
Մաթեմատիկայի դասին կարող են նաև ճշտել Թումանյանի ծննդյան թիվը և հաշվել, թե այս տարի քանի տարեկան կդառնար նա, քանի տարեկանում է գրել այս ստեղծագործությունը: :
Սովորողները կարող են աշխատել նաև խմբերով և վերջնական արդյունքը միասին ներկայացնել: Այսպիսի հանձնարարությունները նպաստում են սովորողների համագործակցային կարողությունների զարգացմանը:
Նախագծի իրականացման ավարտից հետո կազմվում է մեդիահավաքածու –ընթերցարան:
Հակոբյան Անահիտ 